Jetze Jansma

Mensen uit alle wijken en buurten en uit alle lagen van de bevolking moeten kunnen meedoen aan de samenleving. En hoe kan dat nu beter dan door cultuur? “Als je je kunt uiten, op welke manier dan ook, krijg je daar een boost door, je wordt er blij van”, meent Jetze. “Hoe meer mensen dat ervaren, hoe beter. Cultuurmakers Maastricht vindt dat iedereen op zijn eigen manier, vanuit zijn eigen waarden en achtergrond, moet kunnen deelnemen aan cultuur. Ik geloof erin dat dat gaat lukken. Met Cultuurmakers staan we aan de wieg om op cultureel, ook multicultureel gebied, mooie dingen te laten gebeuren.”

Verbinden
 

Jarenlang was Jetze verbonden aan de afdeling Theater van Kumulus, eerst als docent, later als coördinator van de (jeugd)theaterschool. Bij die laatste konden kinderen en jongeren acteerlessen volgen, maar ook leren theater maken. Degenen die van theater hun beroep wilden maken en genoeg talent hadden, konden via de landelijke vooropleiding theaterscholen LOT doorstromen naar de Toneelacademie.  

Het afgelopen jaar werkte Jetze bij het Sociaal Domein van de gemeente Maastricht. Daar zag hij hoe belangrijk het is om bewoners in buurten en wijken met elkaar te verbinden. En hoe cultuur daar een rol in kan spelen. “Om mijn werk als Cultuurcoach goed te kunnen doen, ga ik zelf de wijken in. Naar buurthuizen, ontmoetingsplekken, huiskamers. Het eerste doel is kennismaken met de bewoners. Misschien moeten we hier en daar ook duidelijk maken wat wij bedoelen met cultuur. De volgende stap is het leggen van verbindingen. Maastricht heeft inwoners met heel uiteenlopende achtergronden, ik zou het fijn vinden om die door middel van culturele projecten en activiteiten bij elkaar te brengen.”

Eigen ervaringen
 

In verschillende Maastrichtse wijken hebben ideeën van bewoners al geleid tot mooie resultaten. Een voorbeeld is de in Mariaberg ontstane Vereniging Buurttheater Maastricht (BTM). Sinds 2009 maakt dit theatergezelschap met en voor buurtbewoners theatervoorstellingen over onderwerpen die hen rechtstreeks raken en waarin ze hun eigen ervaringen verwerken. Zoals de voorstelling ‘Sjöld’, over armoede en schulden, of ‘Nès’, over het verlangen naar een stabiel, warm en veilig nest.

Sinds kort werkt BTM samen met Cultuurmakers Maastricht. Jetze: “In mijn rol als Cultuurcoach ben ik zelf geen maker, maar ga ik wel eventueel op zoek naar een professionele partner die de vereniging kan ondersteunen. In dit geval bijvoorbeeld een theatermaker die toneellessen kan geven en meehelpt om uiteindelijk een voorstelling op de planken te krijgen.”

Een soortgelijk project is de buurtopera Malpertuis. Op initiatief van Buurtnetwerk Malpertuis en Buurtbrök “Us Plekske” werken buurtbewoners samen met Opera Zuid en partijen uit de wijk aan een bijzondere opera. “De voorbereidingen zijn heel simpel begonnen door samen te eten”, vertelt Jetze. “Tijdens de gesprekken aan tafel werd duidelijk welke thema’s bewoners belangrijk vinden. Zo is langzaam een verhaal ontstaan en dat leidt dan weer tot een voorstelling. Buurtbewoners krijgen nu in een professionele omgeving de kans hun artistieke kwaliteiten te ontdekken en te presenteren.”

Soms hebben mensen een leuk plan, maar weten ze niet hoe ze dat kunnen uitvoeren, zo heeft Jetze ervaren. “Omdat ze niet de juiste mensen kennen, geen geld hebben of niet weten hoe het bij de gemeente werkt. Cultuurmakers Maastricht is dan de virtuele balie waar ze kunnen aankloppen. Samen met de andere cultuurcoaches gaan we bekijken wie het project het beste kan begeleiden. Wij brengen mensen bij elkaar. En dan gaan we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat het project wordt uitgevoerd.”

Video Jetze Jansma